یووآیتیس یا یووئیت نوعی التهاب چشم است. یووئیت به لایه میانی بافت داخل دیواره چشم (یوویا) آسیب می زند.
نشانه های هشدار دهنده یووئیت اغلب به شکل ناگهانی از راه میرسند و به سرعت رو به وخامت می گذارند. این نشانهها شامل سرخی چشم، درد، وتاری دید است. یووئیت می تواند یک چشم یا هر دو چشم را مبتلاء کند. این بیماری مقدمتاً مبتلا به مردم سنین 20 تا 50 ساله میشود اما در عین حال کودکان نیز به آن مبتلاء میشوند. علل محتمل یووئیت شامل عفونت، آسیب دیدگی، یک بیماری خودایمنی یا التهابی است. بسیاری از اوقات علل ایجاد یووئیت را نمی توان مشخص کرد. یووئیت می تواند مشکلی جدی باشد و به کاهش بینایی دایمی منجر شود. تشخیص و درمان زودهنگام یووئیت برای پیشگیری از عوارض این بیماری مهم است.
علایم یووئیت چشم
علایم وجوه مشخصه یووئیت شامل موارد زیر است:
• خشکی چشم
• درد چشم
• حساسیت به نور
• تاری دید
• بروز نقاط تیره و در حال حرکت در میدان دید چشم
• کاهش میزان بینایی
علایم ممکن است به شکل ناگهانی آغاز شوند و به سرعت تشدید گردند، اگرچه در برخی موارد آنها به تدریج گسترش پیدا میکنند. این علایم ممکن است دچار یک چشم یا هر دو شوند. یوویا لایه میانی بافت درون دیواره چشم است. یوویا شامل عنبیه، جسم مویی و کوروئید است. کوروئید بین شبکیه و سفیده چشم قرار گرفته است. شبکیه در میان دیواره چشم قرار دارد و سفیده چشم بخش سفید بیرونی دیواره چشم است. یوویا جریان خون را برای لایه‌های عمقی شبکیه چشم برقرار میکند. نوع یووئیت مبتلابه فرد به بخش یا بخش‌های دچار التهاب در چشم بستگی دارد:
• آیرایتیس [ایریت] (یووئیت قدامی) به قسمت جلو چشم آسیب میزند و شایعترین نوع آن محسوب میشود.
• سایکلایتیس [سیکلیت] (یووئیت واسط) به جرم مویی آسیب میزند.
• کوروئیدایتیس [کوروئیدیت] و رتینایتیس [رتینیت] (یووئیت خلفی) پشت چشم را درگیر میکنند.
• یووئیت منتشر (پان‌یووئیت) وقتی بروز میکند که تمامی لایه های یوویا دچار التهاب شده باشند.
در هر یک از این اختلالات ماده ژله مانند مرکز چشم (ویتیوس) ممکن است ملتهب شده و با سلول‌های التهابی اشباع شود.
علل یووئیت
در حدود نیمی از موارد یووئیت، علت دقیق بروز آن مشخص نمی‌شود. اگر بتوان علتی معین کرد، این علت میتواند یکی از موارد زیر باشد:
• جراحت یا عمل جراحی چشم
• یک بیماری خودایمنی مثل سارکوئیدوز یا اسپوندیلیت انکیلوزان
• یک اختلال التهابی مثل بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو
• یک عفونت مثل بیمارش خراش گربه، هرپس زوستر، سیفلیس، توکسوپلاسموز، سل، بیماری لایم یا ویروس رود نیل
• یک سرطان آسیب زننده به چشم مثل لنفوما (لنفوم)
عوارض یووئیت
در صورت عدم درمان یووئیت میتواند به عوارض فهرست شده در زیر منجر شود:
• گلوکوما (گلوکوم) یا آب سیاه
• کاتاراکت یا آب مراورید
• آسیب دیدگی عصب بینایی
• انفصال شبکیه
• نابینایی دایم
وقتی شخص به چشم‌پزشک مراجعه میکند، وی یک معاینه کامل انجام داده و شرح حال بیمار را میگیرد. در عین حال احتمال نیاز به تست‌های زیر وجود دارد:
• آزمایش خون
• آنالیز مایع چشم
• فوتوگرافی برای ارزیابی جریان خون در شبکیه چشم (انژیوگرافی)
• فوتوگرافی برای اندازه‌گیری ضخامت بافت شبکیه و تعیین وجود یا عدم وجود مایع درون شبکیه یا زیر آن
اگر چشم‌پزشک به این نتیجه برسد که ممکن است یک علت زیربنایی مسبب ایجاد یووئیت بوده باشد، آنگاه احتمال ارجاع بیمار به متخصصان دیگر برای ارزیابی‌های پزشکی و تست‌های آزمایشگاهی وجود دارد. گاهی از اوقات تعیین علت خاص بروز یووئیت کار دشواری است. به هر جهت، چشم پزشک تلاش خواهد کرد تا تعیین کند که یووئیت در بیمار نتیجه عفونت است یا که علت دیگری دارد.
بیشتر بدانید :محدوده قدرت دید انسان
درمان یووئیت چشم
اگر یووئیت نتیجه یک اختلال زیربنایی باشد، درمان بر آن اختلال مشخص متمرکز خواهد شد. هدف درمان کاهش التهاب چشم است. چند گزینه درمانی در این مورد در دسترسند:
دارودرمانی
• داروهای کاهش دهنده التهاب. پزشک ممکن است در قدم اول قطره‌های چشمی را با یک داروی ضد التهابی مثل کورتیکوستروئیدها تجویز کند. اگر این رویکرد کمک کننده نباشد قرص کورتیکوستروئید یا شکل تزریقی دارو تجویز خواهد شد.
• داروهای ضد باکتری و ویروس. اگر یووئیت نتیجه عفونت باشد، پزشک داروهای آنتی‌بیوتیک، ضد ویروس یا داروهای دیگری، با / یا بدون کورتیکوستروئید تجویز میکند تا عفونت تحت کنترل قرار گیرد.
• داروهای تأثیرگذار بر سیستم ایمنی یا تخریب کننده سلولها. اگر یووئیت به هر دو چشم آسیب رسانده و به کورتیکوستروئیدها خوب جواب ندهد یا آنقدر شدید شود که بیم تهدید بینایی بیمار وجود داشته باشد بیمار ممکن است نیاز به داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی یا داروهای سیتوتوکسیک داشته باشد.
برخی از داروها ممکن است دارای عوارض جانبی شدید مثل گلوکوم و کاتاراکت باشند. بیمار ممکن است نیاز به مراجعات پیگری و تست‌های خون به فاصله 1 تا 3 ماه داشته باشد.
عمل جراحی و دیگر اقدامات پزشکی
• ویترکتومی. عملی است که برای برداشتن برخی از ویتیوس‌های چشم انجام میشود و ممکن است برای مدیریت وضعیت نیاز باشد.
• جراحی کارگذاری یک ایمپلنت در چشم برای ایجاد امکان رهش آهسته دارو. برای مردم دچار دشواری درمان یووئیت خلفی، جایگذاری یک دستگاه ایمپلنت شده در چشم ممکن است یکی از گزینه‌ها باشد. این دستگاه باعث رهش آهسته داروهای کورتیکوستروئیدی در طول 2 تا 3 سال به داخل چشم میشود. عوارض جانبی محتمل برای این درمان شامل کاتاراکت و گلوکوم است.
سرعت ریکاوری به نوع یووئیت و شدت علایم بیماری بستگی دارد. یووئیت آسیب زننده به پشت چشم (کوروئیدیت) گرایشی به التیامی کندتر از التیام یووئیت قسمت جلو چشم (ایریت) دارد. درمان التهاب شدید در مقایسه با التهاب خفیف بیشتر طول میکشد.
یووئیت ممکن است دوباره برگردد. در صورتی که پس از درمان موفقیت‌آمیز هر گونه علایمی در مورد بازگشت بیماری وجود داشته باشد، شخص دچار علایم باید به پزشک مراجعه کند.
