در شرایطی که تقریباً نیمی از مشکلاتی که باعث نابینایی کودکان می‌شود قابل پیشگیری یا درمان هستند، این مساله کاملا ناموجه و عذر ناپذیر است. در صورتی که احتمال وجود بیماریهای زیر در کودکان وجود داشته باشد، لازم است کودکان توسط پزشک خانواده یا مسئول خدمات بهداشتی و درمانی کودکان معاینه شود و در صورت لزوم ، این شخص کودک را به یک چشم پزشک ارجاع خواهد داد. با ما همراه باشید تا شما را با بیماریهایی که زنتیک در ایجاد آن موثر است آشنا کنیم. کلینیک چشم پزشکی صدرا آماده ارائه خدمت به شما عزیزان در کلیه مشکلات و بیماریهای چشمی میباشد . برای کسب اطلاعات بیشتر و هماهنگی با کلینیک چشم پزشکی صدرا کلیک نمائید.
نابینایی در کودکان
خوشبختانه ، كاهش بینایی ناشی از بیماریهای چشمی در كودكان زیاد مرسوم نیست و بیشتر افراد زندگی خود را با بینایی عالی آغاز می‌کنند. اما برخی از بیماریهای ژنتیکی ، بیماریهای دوران کودکی یا مشکلات ارثی می‌توانند باعث کاهش بینایی و یا حتی نابینایی در سنین اولیه زندگی شوند. این مساله مشکل مهمی در کشورهای در حال توسعه است زیرا در این کشورها بسیاری از خانواده‌ها به خدمات درمانی و خدمات بهداشتی چشم دسترسی ندارند.
اکثر افراد حاشیه نشین ، از جمله قربانیان حوادث ناخواسته و ناخوشایند بزرگ و آوارگانی که در زاغه‌ها ساکنند، دچار این شرایط می‌شوند که کودکانشان در طی چند سال اولیه زندگی خود در اثر نابینایی ، جان خود را از دست می‌دهند، یا در اثر بیماری‌ای که باعث نابینایی آن‌ها شده است و یا به دلیل زندگی در فقر. اما باز هم برای کودکانی که با وجود از دست دادن بینایی زنده می‌مانند، اگر خانواده‌ها نتوانند به درستی از آن‌ها مراقبت کنند و به خدمات مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند ، زندگی اغلب بسیار سخت خواهد بود.
1-اﻟﺗﮭﺎب ملتحمه (ﻗرﻣزى ﭼﺷم):
التهاب ملتحمه ممکن است در اثر یک عفونت ویروسی یا باکتریایی (که هر دو بسیار مسری هستند) و یا یک واکنش آلرژیک (که مسری نیست) ایجاد شده باشد. اگر کودک به التهاب ملتحمه مسری مبتلا باشد (یا امکان ابتلا به آن را داشته باشد) ، برای جلوگیری از آلوده شدن دیگران ، لازم است از مدرسه رفتن کودک جلوگیری شود یا کودک به خانه برگردانده شود. التهاب ملتحمه مسری معمولاً طی سه تا هفت روز برطرف می‌شود. هنگامی که اشک ریزش و خروج ترشحات از چشم متوقف شود، کودک می‌تواند به مدرسه بازگردد.
2-استرابیسم یا انحراف چشم (لوچی)
استرابیسم یا انحراف چشم ممکن است با عناوینی مثل چپ چشمی ، لوچی ، یا تنبلی چشم نیز شناخته شود. انحراف چشم به حالتی گفته می‌شود که چشم‌ها هم راستا نباشند و در جهات متفاوتی قرار بگیرند. هنگامی که راستای یک چشم مستقیم است، ممکن است جهت چشم دیگر به سمت داخل ، خارج ، بالا یا پایین باشد. این حالت ممکن است همیشگی باشد ، یا ممکن است گاهی ایجاد شود و گاهی از بین برود. استرابیسم ممکن است از بدو تولد وجود داشته باشد یا بعداً ایجاد شود.
در نوزادان و کودکان مبتلا به استرابیسم ، بینایی در چشم مشکل دار به طور طبیعی رشد نمی‌کند. استرابیسم در کودکان با بالا رفتن سن و بزرگ شدن درمان نشده و برطرف نمی‌شود. درمان زمانی موثرتر است که از سنین پایین شروع شود و ممکن است شامل استفاده از عینک ، چشم بند ، تمرینات چشم یا جراحی بوده و معمولاً ترکیبی از این موارد است. درمان انحراف چشم توسط متخصص چشم پزشک و متخصص ارتوپتیک (متخصص ارزیابی ، تشخیص و درمان برخی از مشکلات چشم) انجام می‌شود.
اهداف درمانی انحراف چشم عبارتند از:
دید خوب در هر دو چشم
ظاهر خوب چشم‌ها
هماهنگی چشم‌ها (یعنی توانایی درک عمق)
تنبلی چشم یا آمبلوپی
بیشتر بخوانید : ویژن تراپی چیست؟
تنبلی چشم یا آمبلوپی وقتی اتفاق می‌افتد که یکی از چشم‌ها تنبل می‌شود زیرا نمی‌تواند تصویری به شفافیت چشم دیگر دریافت کند. شایع‌ترین علل تنبلی چشم عبارتند از انحراف چشم ، ناسازبینی (نابهنجاری شکست نور در چشم ، قدرت تمرکز نادرست) ، پتوز (افتادگی پلک فوقانی) و آب مروارید (تاری یا کدورت عدسی چشم). تنبلی چشم در صورت عدم درمان ، می‌تواند باعث ضعف شدید بینایی شود. درمان تنبلی چشم با بستن چشم و یا عینک انجام می‌شود. در صورت شروع درمان در سنین پایین ، بینایی اغلب بهبود می‌یابد. یکی دیگر از روش های درمان این بیماری ویژن تراپی است که در این مقاله ویژن تراپی به آن پرداخته ایم .
3- شالازیون
شالازیون عبارت است از وجود یک تورم یا برجستگی کوچک در پلک که در اثر انسداد غدد پلک فوقانی یا تحتانی ایجاد می‌شود. شلازیون گاهی با تورم و قرمزی پلک همراه است و گاهی اوقات ممکن است همراه آن ترشحات زرد رنگی نیز وجود داشته باشد. کودک ممکن است بارها و حتی همزمان چند شالازیون روی پلک خود داشته باشد. شالازیون ممکن است برای یک چشم یا همزمان هر دو چشم اتفاق بیفتد. برای درمان ابتدا فرزند خود را نزد پزشک خانواده خود ببرید تا درمان اولیه را تجویز کند. اگر بعد از 3 تا 4 ماه درمان بهبودی حاصل نشود ، باید به چشم پزشک مراجعه کنید.
توجه : اگر شلازیون خیلی بزرگ باشد ، ممکن است مرکز مردمک چشم (قسمت سیاه رنگ در مرکز چشم) کودک را بپوشاند که می‌تواند بر بینایی فرزند شما تأثیر بگذارد و در این صورت لازم است به چشم پزشک مراجعه کنید.
4-اپیفوریا ( انسداد مجرای اشکی)
اگر مجرایی که اشک را از چشم به بینی می‌ریزد مسدود شود ممکن است کودک دچار اپیفوریا یا اب ریزش شدید چشم شود. در بسیاری از موارد ، انسداد مجاری اشکی به خودی خود بر طرف می‌شود ، اما اگر این اتفاق در طول 12 ماه رخ ندهد یا کودک دچار عفونت‌های مکرر شود ، ممکن است به یک عمل جراحی کوچک احتیاج باشد. انسداد مجرای اشک تنها دلیل آب ریزش چشم‌ها نیست بنابراین در صورت بروز این حالت بهتر است چشم معاینه شود.
ممکن است در هنگام تولد مجرای اشکی کودک مسدود باشد ، اما این مشکل معمولاً طی سال اول زندگی خود به خود برطرف می‌شود. در بعضی موارد ، ممکن است چشم پزشک توصیه کند از تکنیک ماساژ مخصوصی استفاده کنید تا به باز شدن غشای پوشاننده دهانه مجرای اشک تحتانی که به بینی کودک باز می‌شود کمک کنید. چشم پزشک روش صحیح انجام این ماساژ را به شما نشان خواهد داد.
بیشتر بخوانید : انسداد مجاری اشکی مادرزادی
علائمی که باید نسبت به آن‌ها حساس باشیم
گاهی اوقات ، ممکن است مشکلات جدی علائم و نشانه‌هایی مشابه آنچه در بالا گفته شد ، داشته باشند. به همین دلیل لازم است کودکانی که مشکوک به مشکلات چشم هستند مورد معاینه قرار گیرند. اگر نگران چشمان کودک خود هستید ، به خصوص اگر کودک هر یک از علائم زیر را داشته باشد به چشم پزشک مراجعه کنید:
یک یا هر دو مردمک ظاهری غیرمعمول یا سفید داشته باشند – این مساله ممکن است در عکس‌‌هایی که از کودک می‌گیرید مشخص شود
وجود آب ریزش یا ترشح دائمی از چشم‌های کودک
به نظر برسد یکی از چشم‌ها غالبا دچار چرخش و انحراف است و یا این که چشم‌ها به خوبی حرکت نکنند
حساسیت شدید به نور یا تشعشع
سر کودک همیشه کج است یا به یک طرف چرخیده است
کودک نزدیک به تلویزیون می‌نشیند و یا کتاب یا پازل را به فاصله بسیار نزدیک به چشم خود نگه می‌دارد
چشم‌های کودک شما یکسان به نظر نمی‌رسند (برای مثال ، یک چشم بزرگتر از چشم دیگر باشد)
غربالگری‌های معمول برای مشکلات بینایی
غربالگری برخی از مشکلات بینایی یک بار بلافاصله پس از تولد و سپس در حدود 4 سالگی انجام می‌شود. اگر برای فرزند شما غربالگری انجام نشده باشد ، این ازمون حتما باید در سال اول مدرسه برای او انجام شود. برای اطمینان حتما با تکنسین شنوایی و بینایی سنجی کودکان در مدرسه فرزند خود تماس بگیرید تا در اولین فرصت کودکتان را معاینه کند. البته به کمک این غربالگری نمی‌توان به وجود همه مشکلات بینایی پی برد. توصیه می‌شود برای همه نوزادان و کودکانی که هر یک از شرایط زیر را دارند یک آزمایش کامل چشم انجام شود:
انحراف چشم (استرابیسم)
تنبلی چشم (آمبلوپی)
عینک‌های قوی در سنین پایین (خطای انکسار)
تولد زودرس (به دنیا آمدن در هفته 30 حاملگی 30 یا قبل از آن)
تأخیر در رشد
اگر هیچ یک از موارد ذکر شده در مورد فرزند شما وجود نداشته باشد ، اما در خانواده شما سابقه انحراف چشم ، تنبلی چشم یا استفاده از عینک قوی در سنین پایین در وجود داشته باشد ، زمان ایده آل برای معاینه چشم فرزند شما بین 2 و نیم تا 3 سالگی است. این سنی است که در آن، کودک برای انجام یک تست بینایی بسیار دقیق به اندازه کافی بزرگ شده است و در عین حال هنوز برای مدیریت زودهنگام هرگونه مشکل بینایی مناسب است.
در پایان:
مداخله زودهنگام برای درمان و مدیریت بیماریهایی مانند آب مروارید و تراخم برای اصلاح کاهش بینایی در کودکان بسیار مهم است. اما حتی اگر ساختار و عملکرد چشم با استفاده از عینک مناسب یا عمل جراحی تقریبا به حالت عادی برگردد ، ظرفیت دید همیشه قابل بازگشت نیست. این امر به این دلیل است که در کودکی که رشد مغزی تقریباً کامل شده است (معمولاً تا 10 سالگی) اما دچار ضعف بینایی است ، به خاطر کمبود یا عدم وجود محرک‌های طبیعی بینایی، توانایی مغز در پردازش محرک‌های بینایی برای همیشه محدود می‌شود. برای مقابله با اثرات ویرانگر از دست رفتن بینایی در کودکان ، تشخیص زودرس و مراقبت‌های تخصصی مناسب ضروری است.
