براي تشخيص چشم اصلي آزمايشات بخصوصي به وجود آمده اند.در دو سوم افراد، چشم راست چشم اصلي است و در يک سوم باقي مانده ، چشم چپ.مساله اين است که آيا اين تفاوت هاي فردي راست چشم يا چپ چشم بودن تاثيري بر فرآيند دريافت اطلاعات ديداري مي گذارد يا نه؟ (براي مثال در دريافت يک نوشته)
براي پاسخ به اين سوال ، بخش عصب شناسي دانشگاه علوم انساني مدرن تحقيقاتي در اين زمينه انجام داده است.اين موسسه عده اي از دانشجويان را مورد آزمايش قرار داد. با اين که دانشجويان همگي راست دست بودند، اما مشاهده شد که در برخي از آنها چشم چپ و در برخي چشم راست ، چشم اصلي بود. در مرحله بعدي آزمايش از آنها خواسته شد که متني را بر صفحه کامپيوتر بخوانند.
نتايج حاصله حاکي از اين است که «چپ چشم»ها متن سمت چپ صفحه را سريع تر از متن سمت راست مي خوانند و اين که افراد «راست چشم» هر دو متن را به يک سرعت مي خوانند.تحليل هاي دقيق تر ثابت کردند که مغز افراد «چپ چشم» هنگام خواندن متن سمت چپ (نسبت به وقتي که متن سمت راست را مي خوانند) نمادهاي بيشتري از متن را دريافت مي کند. در حالي که در افراد «راست چشم» اين تفاوت ديده نمي شود.اين بدان معنا است که درک متن سمت چپي موفقيت آميزتر است. وانگهي ، چشم اکثر افراد «چپ چشم» به سمت چپ حرکات سريع تري از خود نشان مي دهد تا به سمت راست.در مورد علت اين تفاوت ها، فيزيولوژيست ها فقط مي توانند به گمانه زني بپردازند. دانشجويان موردنظر همگي راست دست اند.
پس دست راست (و اصلي) آنها را نيم کره چپ کنترل مي کند. در افراد «راست چشم»، چشم راست (و اصلي) هم تحت کنترل نيم کره چپ است.اما در «چپ چشمها»، چشم چپ (و اصلي) را نيم کره راست کنترل مي کند که هيچ دخالتي در کنترل حرکات دست اصلي ندارد [لذا آزادتر است و تمام تمرکزش روي چشم اصلي است] و اين به نتايج بهتري مي انجامد و باعث مي شود که افراد «چپ چشم» سمت چپشان را سريع تر بخوانند.
اما اين دانسته ها به چه دردي مي خوردند؟ مي شود و منطقي است که نقش چشم اصلي را در توليد محصولات متنوع ويدئويي لحاظ کرد يا براي مثال در امر آموزش آن را مدنظر گرفت. امروزه اشياي مخصوص چپ دست ها [قاشق دستگيره] توليد مي شوند. اما هنوز چيزي مخصوص «چپ چشمها» توليد نشده است. شايد بتوان در آينده اي نزديک منتظر چنين محصولاتي بود.
پس همانطور که بعضی از افراد راست دست و بعضی دیگر چپ دست هستند، چشم غالب در افراد مختلف فرق میکند و با یک تست ساده میتوانید چشم غالبتان را پیدا کنید.
معمولا رابطه غالب و مغلوب بین چشمها به ترجیح دادههای بینایی یک چشم به چشم دیگر اطلاق میشود و گاهی با راست دستی و چپ دستی در افراد متناظرند، به این ترتیب که در اکثر افراد راست دست چشم راست وضعیت غالب را دارد و در افراد چپ دست عموما چشم چپ غالب است.
لزوما تناظر و هماهنگی بین چشم و دست غالب برقرار نیست و ممکن است چشم و دست غالب با هم متفاوت باشند. عموما چشم غالب بیش از چشم مغلوب در فرآیند ادراک بینایی مشارکت میکند و رابطه غالب و مغلوب بین چشمها پدیدهای نورولوژیکی میباشد و با قدرت چشمها مترادف نیست. این رابطه در هنگام بلوغ نورولوژیکی و تکامل سیستم عصبی مرکزی و در حدود سنین طفولیت (10 سالگی) شکل میگیرد.
معمولا در نظر گرفتن چشم غالب در برخی از ورزشها و از جمله ورزش تیراندازی از اهمیت خاصی برخوردار است و در عملکرد فرد ورزشکار تاثیرگذار میباشد، همچنین در موارد اصلاح تک چشمی برای افرادی که دچار عارضه پیرچشمیاند، باید قبل از هر نوع اقدامی رابطه بین چشم غالب و مغلوب در نظر گرفته شود تا عملکرد درمانی مورد نظر متناسب با پتانسیل بینایی بیمار امکانپذیر باشد.
اگر با چشمان باز و از یک فضای مثلثی شکل به مرکز شیء هدف نگاه کنیم و در همین حین چشم چپ را ببندیم، اگر شیء مورد نظر در میدان دید ما باقی بماند، چشم راست بعنوان چشم غالب تلقی میشود و اگر با بستن چشم راست شیء مزبور قابل رویت بود، چشم چپ غالب میباشد و به این ترتیب میتوانیم چشم غالب را با این تست ساده تعیین کنیم.