با بالا رفتن سن ، چشمان ما دچار کاهش و ضعف بینایی میشود و در صورت بیتوجهی و مراقبت نکردن، بیماریهای چشم در دوران سالمندی، بیشتر میشود.بینایی مهمترین حس انسان است زیرا بیش ازهشتاد درصد اطلاعاتی که از محیط اطراف حاصل میآوریم از راه چشم است.کار اصلی چشم ما این است که نورهایی را که از خارج دریافت می کند طوری روی پرده شبکیه متمرکز کند که تصویر دقیقی از شیی مورد نظر روی این پرده ایجاد شود. برای آنکه اشیاء به صورت دقیق و واضح دیده شوند باید مسیری که نور در چشم طی می کند شفاف باشد و قرنیه و عدسی نور را درست روی شبکیه متمرکز کنند.با آسیب به هر کدام از این قسمتها دید چشم پایین می آید.
بطور خلاصه به چند مورد از مهترین بیماریهای چشم در سالمندان اشاره می کنیم.
بیماری های چشمی مربوط به سالمندان شامل ۴ بیماری عمده اند:
– آب سیاه (گلوکوم)
– آب مروارید (کاتاراکت)
– تحلیل لکه زرد مربوط به سن
-اختلال شبکه مربوط به دیابت.
این ۴ بیماری می توانند بدون سرو صدا در طول دوران سالمندی شما پیشرفت کنند و بینایی شما را مورد تهدید قرار دهند. افراد ۶۵ سال به بالا، بیشتر در معرض این بیماری ها هستند. با این حال، می توانید با توجه دقیق به سلامت چشم ها و معاینه های منظم آنها بینایی خود را در سنین بالا حفظ کنید. به خصوص که در سنین بالا توانایی انجام مستقل کارها برای فرد اهمیت پیدا می کند و بینایی صحیح در این زمینه نقشی بسیار مهم دارد.
آب سیاه یا گلوکوم:
آب سیاه یا گلوکوم می تواند به عصب بینایی چشم آسیب بزندو این آسیب بدون درد است. دید خوب به سلامت عصب بینایی وابسته است. چشم دارای سیستم زهکشی مایع است. مایع شفاف (زلالیه) به طور منظم به اتاقک جلویی چشم وارد و از آن خارج می شود و بافت های مجاور را تغذیه می کند و فشار درون چشم را در حد طبیعی برای هر فرد نگه می دارد.اما در شایع ترین نوع گلوکوم که «گلوکوم زاویه بسته» نامیده می شود، به دلایل نامعلومی، این زهکشی مایع مختل می شود و مایع نمی تواند به درستی از اتاقک جلویی چشم خارج شود. تجمع مایع در این ناحیه باعث می شود که فشار درون چشم بالا برود و عصب بینایی آسیب ببیند. این فشار را باید پایین آورد و کنترل کرد؛ یا با قطر ه های چشمی یا با داروهای خوراکی یا با جراحی. به این ترتیب، از آسیب عصب بینایی جلوگیری و به حفظ بینایی کمک می شود.
آب مروارید یا کاتاراکت:
یکی از اختلالات چشمی در سنین بالا که ممکن است نشانه هشداردهنده چندانی نداشته باشد، کدر شدن عدسی چشم شماست که به آن آب مروارید یا کاتاراکت می گویند. عدسی چشم از آب و پروتئین ساخته شده است. این پروتئین ها طوری قرار گرفته اند که شفاف هستند و نور می تواند به راحتی از میانشان بگذرد و روی شبکیه (پرده حساس عقب چشم) متمرکز شود. اگر مولکول های پروتئینی عدسی به صورت توده های به هم چسبیده درآیند، کدر شدن عدسی از یک ناحیه کوچک آن آغاز می شود. با گذشت زمان، این توده کدر پروتئینی بزرگ تر می شود و دید را برای شما مشکل تر می کند.کاتاراکت نیز مانند گلوکوم، بدون درد است. اغلب افراد مبتلا به کاتاراکت با شکایت از درخشندگی ناراحت کننده نور به چشم پزشک مراجعه می کنند. هنگامی که نور های درخشان به چشم این افراد می افتد، بینایی شان به طور مشخصی افت می کند. همچنین رنگ ها ممکن است محو به نظر برسند و فرد ممکن است نیاز به تعویض نمره عینک یا لنز تماسی داشته باشد.
تحلیل رفتگی لکه زرد شبکیه چشم با افزایش سن:
بر خلاف سیر تدریجی گلوکوم و کاتاراکت، تحلیل رفتن لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن، بینایی را در سنین بالا به شدت و به طور ناگهانی کاهش می دهد. این عارضه بر دید مرکزی اثر می گذارد. اگرچه مبتلایان به این بیماری به ندرت نابینا می شوند؛ بسیاری از آنها در خواندن، رانندگی کردن و انجام کارهای روزمره که نیاز به دید مرکزی دارد، دچار مشکل می شوند. شمار افراد مبتلا به این عارضه با افزایش سن بالای ۶۰ سال به صورت قابل توجهی بالا می رود.در بیماری تحلیل رفتن لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن در حالی که بقیه بخش های چشم طبیعی است، توانایی بینایی فرد دچار اختلال می شود. لکه زرد در مرکز شبکیه چشم (پرده حساس به نور در پشت چشم شما) قرار دارد. به طور طبیعی هنگامی که شما در حال خواندن هستید، نور روی لکه زرد یا ماکولا متمرکز می شود.
رتینوپاتی دیابتی (آسیب شبکیه ناشی از دیابت):
آخرین بیماری مهم از مجموعه بیماری های چشمی مربوط به سن که اغلب علایم آن نادیده گرفته می شود، رتینوپاتی دیابتی یا آسیب شبکیه چشم ناشی از دیابت است. این اختلال که بالقوه می تواند به نابینایی بینجامد، یک عارضه دیابتی است.دیابت باعث ایجاد تغییرات غیرطبیعی در رگ های خونی در سراسر بدن می شود، از جمله در رگ های شبکیه. در رتینوپاتی دیابتی لکه زرد یا ماکولای شبکیه آسیب نمی بیند، اما رگ های خونی شبکیه شروع به نشت کردن می کنند و در جایی که نباید وجود داشته باشند، رشد می کنند. گاهی این رگ های خونی جدید پاره می شوند و خون ریزی می کنند.