انقباض پلکی یا Eye twitching یا بلفارو اسپاسم (Belpharospasm) یک نوع انقباض غیر ارادی و تکرار شونده است که عضلات پلک فرد را درگیر می کند. این انقباضات بیشتر پلک بالای فرد را درگیر می کند اما ممکن است در بعضی از موارد هر دو پلک به صورت همزمان دچار این انقباضات پلکی غیر ارادی شوند. بیشتر کسانی که دچار این عارضه چشمی هستند، انقباضات بسیار ملایم بوده و فرد فقط احساس می کند که کمی پلک هایش کشیده می شود. البته در همه موارد این چنین نبوده و در بعضی از مبتلایان ممکن است کشش به قدری زیاد باشد که بدون دخالت فرد، هر دو چشم او به صورت خود به خود بسته شود. انقباضات به وجود آمده معمولاً فاصله مشخصی داشته و ممکن است با فواصل یک یا دو دقیقه، چند بار منقبض شود. اما زمان منقبض شدن عضلات غیر قابل پیش بینی بوده و ممکن است چند روز دچار انقباضات پلک چشم باشید و چند روز هیچ خبری از آن ها نباشد. گاهی اوقات حتی ممکن اس تفرد برای چند هفته یا حتی چند ماه هیچ انقباضی را در پلک های خود احساس نکند.
معمولاً این انقباضات بدون درد و بی خطر هستند اما باز هم ممکن است باعث آزار و نا آرامی فرد مبتلا شوند. بیشتر این اسپاسم ها بعد از مدتی بدون نیاز به هیچ درمانی بهبود خواهند یافت. در موارد نادر، انقباضات پلکی ممکن است نشان از یک اختلال حرکتی مزمن در آینده باشند. علی الخصوص اگر فرد با انقباضات پلکی دچار حرکات و انقباضات غیر قابل کنترل صورت هم بشود.
علت انقباضات پلکی
در بعضی از موارد ممکن است علت اصلی بروز انقباضات پلکی قابل تشخیص نباشد. از آن جایی که به ندرت انقباض پلکی ممکن است نشانه یک مشکل یا بیماری جدی باشد، به همین خاطر معمولاً علت اصلی بروز آن مشخص نمی باشد. البته انقباضات پلکی ممکن است به علل زیر به وجود آمده یا شدت بگیرد:
سوزش چشم
خستگی پلک
خستگی فرد
کم خوابی
استرس بدنی
عوارض جانبی داروها
استرس
استفاده از الکل، تنباکو یا کافئین
اگر انقباضات مزمن باشد به آن «benign essential belpharospasm» یا بلفارو اسپاسم خوش خیم گفته می شود که بیانگر بروز چشمک زدن یا بسته شدن غیر قابل کنترل چشم ها است. این عارضه خوش خیم معمولاً هر دو چشم فرد را درگیر خواهد کرد. ولی علت اصلی بروز این عارضه چشمی هنوز مشخص نیست اما عوامل تشدید کننده بلفارو اسپاسم خوش خیم عبارتند از:
التهاب ملتحمه چشم یا چشم صورتی
خشکی چشم
محرک های محیطی مثل باد، نور زیاد، خورشید یا آلودگی هوا
خستگی فرد
حساسیت نسبت به نور خورشید (فوتوبیا)
استرس
مصرف بیش از حد کافئین
سیگار کشیدن و مصرف تنباکو
بلفاریتیس یا التهاب پلک ها
بلفارواسپاسم خوش خیم
بفارو اسپاسم خوش خیم، یک اختلال حرکتی (dystonia) مربوط به عضلات اطراف چشم است که هنوز علت اصلی بروز آن مشخص نیست. اما دانشمندان بر این باورند که علت اصلی بروز آن نقص سلول های سیستم عصبی با نام basal ganglia است.میزان شیوع بیماری بلفارو اسپاسم خوش خیم در زنان بسیار بیشتر از مردان است. در بعضی از موارد این عارضه با گذشت زمان شدید می شود.عوامل تشدید کننده بلفارو اسپاسم خوش خیم عبارتند از:
تاری دید
فتوفوبیای شدید
انقباض عضلات صورت
علل سیستم عصبی و مغزی انقباضات پلکی
در موارد بسیار نادر، انقباضات چشمی ممکن است نشانه ای از یک اختلال سیستم عصبی یا مغزی باشد. اختلالات سیستم عصبی و مغزی زیر می توانند باعث بروز انقباضات پلکی شوند:
فلج بل
دیستونی
دیستونی گردنه رحم
اسکلروزیس چندگانه
دیستونی اورومدیبولار و دیستونی صورت
بیماری پارکینسون
سندرم توره
همچنین بروز انقباضات پلکی ممکن است یکی از عوارض جانبی ناشی از مصرف داروها به خصوص داروهای مربوط به بیماری پارکینسون باشد. در بعضی موارد انقباضات چشمی ممکن است نشانه اولیه اختلال حرکتی مزمن باشد خصوصاً اگر انقباضات چشمی همراه با انقباض عضلات صورت به وجود بیاید.
